Er is één groot verschil tussen Spanje aan de ene kant en Nederland aan de andere kant. De Spanjaarden sturen alleen kerstkaartjes naar personen die ze de volgende weken niet zullen zien. Volgens de Spanjaarden moet men geen kaartje sturen naar iemand die men toch dikwijls ziet, men kan hem/haar dan ook persoonlijk een Zalig Kerstmis wensen.
Een maand voor Kerstmis is het in de meeste Spaanse steden zoals het altijd is, maar vanaf begin december veranderd alles, de kerst versieringen worden opgehangen in de straten en de winkels passen hun winkelramen aan.
De kerst tradities in Spanje zijn niet echt verschillend met de rest van de christelijke wereld. Zoals overal komen families bij elkaar om te feesten en te vieren. Er is eten en drinken, gezang en gedans en ten slotte zijn er de cadeautjes.
In Spanje komen er op sommige plaatsen unieke tradities en gebruiken bij.
Het kerstspel of in het Spaans “Bélen”
Een van de belangrijkste symbolen in Spanje is het kerstspel met de stal. Deze scenes die vaak uitgebreid zijn bezetten pleinen in grote en kleine steden door het hele land. Men kan ze ook vinden bij de ingang van Spaanse huizen en in winkels;
Sommige steden hebben zelfs een live kerstspel met acteurs en actrices. Zij spelen de rol van Maria en Jozef met de Drie Koningen. Verder kan men in de stal levende dieren vinden die dikwijls in verband gebracht worden met de geboorte van Christus zoals lammeren, ezels en schapen.
22 december
School verlof en trekking van “El Gordo”
Deze dag zijn er twee belangrijke gebeurtenissen. De eerste gebeurtenis is dat het de laatste schooldag is voor de kerstvakantie maar de gebeurtenis van deze dag is de trekking van “El Gordo”.
De kerst loterij is verreweg de grootste loterij van Spanje en is een traditie voor veel Spanjaarden. Berichten uit de plaatsen waar er winnaars wonen komen de hele dag op het nieuws. De trekking zelf is een belevenis op zich, de hele middag loopt de trekking op televisie en de winnende nummers worden gezongen door schoolkinderen.
De eerste keer dat je de kinderen hoort zingen is het een saaie bedoening, heel monotoon.
24 december
Kerstavond of “Nochebuena”
Kerstavond of “Nochebuena” is in Spanje hetzelfde zoals in veel andere landen. Men eet een enorm feestmaal en men gaat naar de mis. Er is een grote variëteit in eten in de verschillende streken. Speenvarken en lam aan het spit is typisch voor Castilla y León, Castilla la Mancha en Madrid. Kalkoen en eend vind je dan weer meer in het zuiden, Andalusië.
Typisch voor Kerstmis is het grote aanbod van vis en schaaldieren. Garnaal, kreeft, krab en vis staan dikwijls op het menu maar het meest in de kuststreken.
Er is ook altijd en plaatsje voor een glaasje cava, het Spaanse equivalent van Champagne, veel Spanjaarden zeggen dat de cava beter is.
Na het eten gaat men dan naar de nachtmis die hier “La misa del Gallo” heet. De naam komt van de haan(gallo) omdat een haan de geboorte van Christus aankondigde.
25 december
Kerstdag of “Día de Navidad”
Het is een voortzetting van de avond daarvoor. Mensen bezoeken hun familie, Men eet een ander feestmaal, iets minder dan de avond ervoor en op veel plaatsen genieten de kinderen van hun cadeautjes die ze gekregen hebben van “Papa Noel”. Cadeautjes zijn deze dag niet zo populair omdat de meeste Spanjaarden wachten tot 6 januari (Los Reyes Magos- de drie koningen-).
28 december
Dag van de Onnozele Kinderen of “Día de los Santos Inocentes”
De gebeurtenissen op deze dag zijn exclusief Spaans en het is onze 1 april. Alhoewel de oorsprong van deze dag aan de bloedige kant is, (het is de moord op de pasgeboren jongetjes in Bethlehem op bevel van koning Herodes;) is het vandaag de dag een plezierige gebeurtenis.
Er verschijnen rare en absurde berichten in de kranten en de Spanjaarden halen grappen uit met hun vrienden en familie.
31 december
Oudejaarsavond of “Nochevieja”
Deze avond gebeurt er iets dat hetzelfde is in heel Spanje. Op de pleinen van de Spaanse steden en dorpen komen de mensen samen om het oude jaar uit te luiden en de 2 belangrijke ingrediënten zijn kerkklokken en druiven.
Als het twaalf uur is dan luiden de klokken 12 keer en alle Spanjaarden eten op elke klokslag een druif. Volgens de traditie hebben diegenen die hier in slagen een jaar van voorspoed te verwachten.. Maar vergis je niet, dit is niet gemakkelijk en toen wij het zelf probeerden tijdens onze eerste oudejaarsavond werden we er niet goed van. De druiven lagen zwaar op de maag en we hebben allebei slecht geslapen. Daarom verkoopt men ook blikjes met daarin twaalf druiven, die zijn zachter dan de verse druiven dus men kan ze gemakkelijker heel inslikken.
De feestjes op deze avond kunnen tot in de vroege uurtjes duren.
6 januari
Driekoningen of “Los Reyes Magos”
In Nederland zijn een aantal kerstbomen en kerst versieringen reeds verwijderd maar in Spanje gaat men rustig verder met de vieringen. De Spaanse kinderen wachten al lang op deze dag want vandaag krijgen zij hun speelgoed.
Op 5 januari zijn er in veel steden optochten van de drie koningen en zij gooien handenvol snoepgoed naar de kinderen, vanuit mooie praalwagens, die door de stad rijden.
Voordat de kinderen naar bed gaan zetten zij hun schoentje op een goed zichtbare plaats in het huis en zij hopen er de volgende dag speelgoed in te vinden. Men zet ook water en voedsel neer voor de dieren van de drie koningen bij de schoenen. De stoute kinderen krijgen van de koningen een zwart gekleurde soort snoep die steenkool voorstelt.
Voor het ontbijt of na de lunch eet men de 6e jan. een typisch dessert, het is de “Roscón de los Reyes”. Dat is een grote ronde cake waarop versieringen liggen van gedroogd fruit, zij vormen symbolisch de robijnen en smaragden van de drie koningen.
Binnenin de cake zijn er twee verrassingen verstopt, de ene is een cadeautje en diegene die deze kan vinden is de koning of de koningin voor de rest van de dag en hij/zij mag de bijgeleverde kroon dragen.
De tweede verrassing is een boon en diegene die de boon zal vinden moet de cake het volgende jaar betalen.